Çin merkezli yayın platformları, “Friends”deki LGBTİ+ içeriğini sansürlemekle suçlanıyor

WarnerMedia’nın 1990’ların klasik durum komedisi Friends geçen hafta Çin’in büyük video platformlarında yeniden yayınlanmaya başladı, ancak çok sayıda sansür uygulanması kısa süre sonra dizinin sadık Çinli hayranları arasında öfkeye yol açtı.

Ross’un eski karısının bir kadınla ilişki içinde olmasıyla ilgili tüm hikaye de dahil olmak üzere birkaç unutulmaz sahne değiştirildi veya kesildi. Yerel izleyiciler, gösterinin sansürlenmesini protesto etmek için Çin sosyal medya sitesi Weibo’ya gittiler ve #FriendsCensored hashtagi internet düzenleyicileri tarafından sansürlenene kadar sitenin en popüler konusu haline geldi. Hashtag, hafta sonu kaldırılmadan önce 60 milyondan fazla kez görüntülendi, fakat kaldırılmasından sonra arama sonuçlarında hashtagi arayanlar konu yerine “bu konu, ilgili yasa ve yönetmeliklerden ötürü gösterilmiyor” ibaresiyle karşılaştı.

Friends ilk olarak 2012’de Çin’de, yasal platformlar Sohu video ve iQiyi’de herhangi bir kesinti olmadan yayınlandı, ancak bir nesil Çinli Y kuşağı, yaygın olarak bulunan altyazılı korsan kopyaları sayesinde diziyi zaten iyi tanıyordu.

Sohu ve iQiyi’nin orijinal lisans anlaşması 2013’te sona erdi, ancak HBO Max’s Friends: The Reunion özel filmi geçen bahar Çin’de bir nostalji ve heyecan dalgası yarattıktan sonra, iki yerel yayıncı bir araya geldi. Bu tür durumlarda her zaman olduğu gibi, takip eden sansür değişikliklerinin medya düzenleyicileri tarafından özel olarak talep edilip edilmediği veya platformların “sorunlu alanları” öngörerek kesintileri kendi istekleriyle yapıp yapmadığı belirsiz.

Ross’un lezbiyen eski karısını içeren kısımlar tamamen kaldırılırken (ve ilgili bölümü büyük ölçüde anlaşılmaz hale getirirken), cinsellik veya LGBTİ konulu muhabbetler içeren diğer sahneler, Çince altyazılarda ayarlamalar yapılarak yayınlandı. Şovun altı karakterinin – Jennifer Aniston, Courteney Cox, Lisa Kudrow, Matt LeBlanc, Matthew Perry ve David Schwimmer – erkeklerin kadınlara karşı avantajlarını tartıştığı bir sahnede Ross, “[Kadınlar] birden fazla kez orgazm olabilir.” Yeni Çince versiyonda, ses kesilmeden bırakılmıştı ama bunun yerine alt yazılar şöyleydi: “Kadınların sonsuz dedikodusu var.”

Bazı Weibo kullanıcıları, Çin’de kimsenin İngilizce “orgazm” kelimesini bilmediği varsayımıyla alay ederken, gönderisi 80.000’den fazla beğeni alan başka bir yorumcu şunları söyledi: “Kadınların cinsel arzularını ve zevklerini görmezden gelmekle kalmıyor, aynı zamanda kadınlara dair toplumsal cinsiyet klişelerini de güçlendiriyor.””

Diğer diyalog pasajlarında, “lezbiyen” kelimesinin yerine Çince “eski karım” kelimesi gelirken, “penisim var” ifadesi “bir kadından farklı organlarım var” olarak çevrildi.

Tencent Video ve iQIyi, The Hollywood Reporter’ın yorum talebine yanıt vermedi.

Friends: The Reunion geçen yıl Çin’de yayınlandığında da sansürlenmişti. Lady Gaga, Justin Bieber ve K-pop grubu BTS tarafından özel bölümde yapılan cameo’ların tümü Çin versiyonundan çıkarılmıştı. Gaga, Pekin’in tehlikeli bir ayrılıkçı olarak gördüğü Dalai Lama ile yıllar önce yaptığı kısa bir görüşme nedeniyle sansürlenirken, Bieber bir zamanlar Japonya’da tartışmalı bir şekilde, Çin’de vahşet işlemekle suçlanan savaş suçlularını onurlandıran bir türbeye yaptığı talihsiz ziyaret nedeniyle yasaklandı. Ve BTS bir ödül konuşması sırasında Kore’nin savaş kahramanlarına fedakarlıkları için teşekkür ederek Çinli milliyetçileri öfkelendirdi.

Çin’in sinema ve televizyon ekranlarındaki sansürü, Çin cumhurbaşkanı Xi Jinping’in yönetiminin son yıllarında önemli ölçüde arttı. Sansür yönergelerinde yapılan bir dizi güncelleme ile, kültürel söylemin ahlaki olarak temizlenmesi ve “ünlülere tapınmanın” sona ermesi çağrısında bulunuldu.

LGBTİ+ hikayelerinin Friends’ten kaldırılması, Çin’deki diğer sansür örneklerini hatırlatıyor. 20th Century Fox’un Queen biyografisi Bohemian Rhapsody, 2018’de birden fazla Oscar kazandıktan sonra, Çin’de sinemalarda gösterime girdi – ancak Freddie Mercury’nin eşcinselliğine dair tüm sözler filmden çıkarıldıktan sonra. Film Çin’de 14 milyon dolar kazandı, ancak insan hakları grupları Fox’u Pekin’in kesilmiş versiyonu göstermesine izin verdiği için eleştirdi.

Daha geçen ay, David Fincher’ın 1999 tarihli kült filmi Fight Club, Tencent Video’da yayınlanmaya başlamadan önce filmin tüm sonunu değiştirecek şekilde sansürlenmiş. Sansür, dünya çapında bir medya ilgisinin yanı sıra Çin’deki bazı sosyal medya tepkilerini ateşledi ve yayıncı sonunda rotayı tersine çevirip kurgu versiyonunu hikayenin orijinal sonunu koruyan daha az değişiklik içeren bir kopyayla değiştirdi.