‘The Penguin’: Gotham İçinde Açılan Farklı Kapılar ve ‘The Sopranos’a Göz Kırpan Bir Mafya Hikâyesi
En İyi Kurtuluş Savaşı Filmleri: Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Konulu Filmler
Bundan yıllar önce, 1919’da, yine bir 19 Mayıs günü, Türk Kurtuluş Savaşı’nın ve Türk Devrimi’nin ilk adımı atılmıştı. Mustafa Kemal Paşa, bir grup silah arkadaşıyla beraber Samsun’a çıkmış ve hemen işgale karşı direniş örgütlemeye başlamıştı. Bu zorlu mücadele, üç yıl sonra zaferle sonuçlanacak ve Türkiye modern çağa bağımsız, onurlu, kendi ayakları üstünde duran bir devlet olarak girecekti. Biz de bu özel günü, en iyi Kurtuluş Savaşı filmlerini ve Atatürk konulu filmleri derleyerek kutlamak istedik.
Bu vesileyle herkesin 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramını kutlarken, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını da bir kez daha minnetle anıyoruz.
Ateşten Gömlek’ten Kurtuluş’a En İyi Kurtuluş Savaşı Filmleri
En iyi Kurtuluş Savaşı filmleri listesini yaparken işgalin ilk günlerinden 19 Mayıs 1919’a ve savaşın sonuna kadar olan geniş bir dönemi kapsıyoruz.
Şunu unutmamak gerek: Emperyalistlerin desteklediği Yunanistan’ın işgaline karşı direniş aslında 19 Mayıs 1919’dan önce başlamıştı. Anadolu’nun muhtelif bölgelerinde çeteler ve halk, işgale karşı yerel direnişler gösteriyordu. Ancak 19 Mayıs’ta Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkması, bu direnişi örgütleme, yerel direnişlere ulusal bir kimlik kazandırma ve zafere taşıma yolunda atılan ilk adımdı.
Gelin, şimdi en iyi Kurtuluş Savaşı filmlerine bakalım!
Ateşten Gömlek (1923)
Türk kadınının rol aldığı ilk sinema filmi olan ve Halide Edip Adıvar’ın aynı adlı romanından uyarlanan Ateşten Gömlek, ilk Kurtuluş Savaşı filmi olduğu için bu listede yerini aldı. Üstelik iki bölüm olarak sinemalarda gösterime girdiğinde, takvimler 23 Nisan 1923 tarihini gösteriyordu ve işgâl kuvvetleri henüz İstanbul’u terk etmemişti.
Bugün bu filme ulaşmak bile güç. Ancak tarihi öneminden dolayı en iyi Kurtuluş Savaşı filmleri listemizde olmayı hak ediyor. Bu arada filmin yönetmenliğini ve senaristliğini de Türk tiyatrosunun ve sinemasının öncü isimlerinden Muhsin Ertuğrul’un yaptığını söyleyelim.
Bir Millet Uyanıyor (1932)
Atatürk’ün sağlığında çekilmiş Kurtuluş Savaşı filmlerinden olan Bir Millet Uyanıyor, yine Muhsin Ertuğrul imzasını taşıyor. Nizamettin Nazif’in (Tepedelenlioğlu) aynı adlı eserinden uyarlanan film, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin arşivinden alınan bazı gerçek Atatürk görüntülerini de içeriyor. Filmin baş karakteri Yüzbaşı Davut’u ise Ercüment Behzat (Lav) canlandırıyor.
Bir Millet Uyanıyor’un hikayesinin merkezinde İstanbul’a gizli bir görevle gelen Yüzbaşı Davut’un öğretmen Nesrin ile aşkı duruyor. Ancak arka planda Kurtuluş Savaşı mücadelesine tanık oluyoruz.
Bu arada filmin ilginç bir özelliği de reji asistanının Nâzım Hikmet olması! Filmin 1966’da Ertem Eğilmez rejisiyle yeniden çekildiğini de hatırlatalım.
Bir Millet Uyanıyor filmini izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Vurun Kahpeye (1949)
Halide Edip Adıvar’ın aynı adlı romanından uyarlanan Vurun Kahpeye, sadece en iyi Kurtuluş Savaşı filmlerinden biri değil, aynı zamanda birçok eleştirmene göre tiyatrodan net bir şekilde ayrılan ilk Türk sinema filmi.
Ömer Lütfi Akad’ın yönetmenliğini yaptığı Vurun Kahpeye’nin konusu ise şu şekilde: Genç kadın öğretmen Aliye, Anadolu’da bir kasaba okulunda göreve başlar. Çağdaş bir kadın olan Aliye, Yunan işgalinin başlamasıyla beraber milli mücadeleye destek verir. Bunun üzerine, kasabadaki birtakım gerici ve işgal destekçisi odakların hedefi haline gelir.
2009’da 28. Uluslararası İstanbul Film Festivali kapsamında restore edilmiş bir kopyası gösterilen Vurun Kahpeye, Türk sinemasının klasikleri arasında yer alıyor.
Vurun Kahpeye filmini izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
İngiliz Kemal Lawrense Karşı (1952)
En iyi Kurtuluş Savaşı filmleri arasında yer alan İngiliz Kemal Lawrense Karşı ya da İngiliz Kemal Lawrence’a Karşı, aynı zamanda en iyi Türk casusluk filmlerinden biri.
Ömer Lütfi Akad’ın yönetmenliğini yaptığı film, işgal altındaki İstanbul’da geçiyor ve düşman gizli servisine sızan Türk casusu İngiliz Kemal’in başından geçenleri konu alıyor. Filmin başrolünde ise Yeşilçam’ın usta isimlerinden Ayhan Işık yer alıyor.
İngiliz Kemal Lawrense Karşı filmini izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Bu Vatanın Çocukları (1959)
Yılmaz Güney’in senaryosunu yazdığı ve oynadığı ilk film olan Bu Vatanın Çocukları, Kurtuluş Savaşı yıllarında önemli bir mektubu Mustafa Kemal Paşa’ya ulaştırmak üzere Antep’ten yola çıkan bir gencin başından geçenleri anlatıyor.
Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğini yaptığı Bu Vatanın Çocukları’nın senaristleri arasında Yaşar Kemal de bulunuyor.
Kalpaklılar (1959)
Samim Kocagöz’ün aynı adlı kült romanından uyarlanan ve Nejat Saydam’ın yönetmenliğini yaptığı Kalpaklılar, başından sonuna Kurtuluş Savaşı’nı milli mücadele yanlısı bir genç ile İstanbul hükümeti yanlısı bir paşanın kızının gözünden anlatıyor. En iyi Kurtuluş Savaşı filmleri arasında yer alan Kalpaklılar’ın oyuncu kadrosu ise muhteşem: Çolpan İlhan, Sadri Alışık, Nubar Terziyan, Ulvi Uraz, Erol Taş…
Düşman Yolları Kesti (1959)
Senaryosunu en iyi Türk romancılardan Tarık Dursun K.’nın kaleme aldığı ve yönetmenliğini Osman F. Seden’in yaptığı Düşman Yolları Kesti, Ankara’ya geçmeye çalışan iki adam ile bir kadının hikayesini konu alıyor.
En iyi Kurtuluş Savaşı filmleri arasında yer almayı mutlaka hak eden filmin oyuncuları arasında ise Sadri Alışık, Eşref Kolçak, Nurhan Nur, Hulusi Kentmen gibi Yeşilçam yıldızları bulunuyor.
Kurtuluş (1994)
Senaryosunu Şu Çılgın Türkler’in yazarı Turgut Özakman’ın kaleme aldığı Kurtuluş, aslında bir Kurtuluş Savaşı dizisi; film değil. Ancak her biri yaklaşık 1 saat süren 6 bölümlük bir mini dizi olduğu ve efsanevi bir iş sayıldığı için en iyi Kurtuluş Savaşı filmleri listesinde de yerini almalı. Ayrıca dizinin yaklaşık 3 saatlik restore edilmiş film versiyonu da TRT tarafından yayınlandı.
Ziya Öztan’ın yönetmenliğini yaptığı Kurtuluş dizisi, resmî anlatıya büyük oranda bağlı kalıyor ama muhteşem oyunculukları, sürükleyici senaryosu ve epik tarzıyla Kurtuluş Savaşı hakkındaki filmler ve diziler arasında özel bir yere oturuyor.
Kurtuluş dizisinde Mustafa Kemal Paşa’yı Rutkay Aziz, İsmet Paşa’yı Savaş Dinçel canlandırırken Mahmut Cevher, Altan Erkekli, Ayda Aksel, Mecide Tanır, Uğur Polat, Levent Ülgen, Mehmet Aslantuğ, Müşfik Kenter, Fikret Kuşkan, Mustafa Alabora, Sümer Tilmaç gibi birbirinden usta oyuncular rol alıyor. Türk müziğinin en önemli isimlerinden Timur Selçuk da Refet Paşa (Bele) olarak karşımıza çıkıyor.
Kurtuluş filmini izleyin!
Son Osmanlı: Yandım Ali (2007)
Suat Yalaz’ın aynı adlı çizgi romanından uyarlanan tarihi komedi – macera türündeki Son Osmanlı: Yandım Ali, yolu Mustafa Kemal Paşa ile kesişincde milli mücadeleye katılan bir külhanbeyinin hikayesini konu alıyor.
2000’lerin en iyi yerli filmleri arasında gösterilen Son Osmanlı: Yandım Ali’nin oyuncu kadrosunda Kenan İmirzalıoğlu, Cansu Dere, Engin Şenkan, Engin Yüksel, Levent Öktem, İstemi Betil, Emin Boztepe, Öner Erkan, Anna Babkova, Murat Tayyar, Kim Feenstra gibi isimler bulunuyor.
Veda (2010)
Zülfü Livaneli’nin yazıp yönettiği Veda, en iyi Atatürk filmleri arasında yer alıyor. Atatürk’ün yaveri Salih Bozok’un anılarına dayanan film, gençlik yıllarından ölümüne kadar Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamını anlatırken elbette Kurtuluş Savaşı’na da geniş yer ayırıyor.
Müzikleri oldukça sevilen filmin başrollerini ise Sinan Tuzcu, Dolunay Soysert, Özge Özpirinçci ve Serhat Kılıç paylaşıyor.