2025’in sonuna yaklaşırken TV dünyasında önemli gelişmeler yaşanıyor. Bunların başında 1981’de yayın hayatına başlayan ve bir dönemin popüler kültürüne, moda akımlarına damga vuran MTV’nin 44 yıl sonra kapanacak olması geliyor. The Buggles’dan “Video Killed the Radio Star” parçasının klibiyle yayınlarına başlayan MTV, bir kehanet sunmuş ve müziğin dönüşümünde kritik bir rol üstlenmişti.
Elbette bu dönüşümün ardında ana akım stratejiler, dönemin ruhuna uygun iletişim tasarımları, beyaz Amerika temsilleri ve alt kültürün evcilleştirilmesine dair uygulamalar vardı. 1980’li ve 1990’lı yılları domine eden MTV kültürü, sosyal medya, algoritma ve yapay zeka çağı ile birlikte bir nostalji ögesine dönüştü. Bir nostalji ögesine dönüşmesiyle birlikte de kapanması kaçınılmaz oldu.
Öte yandan Hollywood’un en köklü stüdyolarından ve medya devlerinden biri olan Warner Bros. Discovery (WBD), satışa çıkarıldı. 2022’de Discovery Inc. ile birleşen ve geçtiğimiz aylarda yeniden yapılanma sürecine giren WBD, ikiye bölünme kararı almıştı. Bu doğrultuda da dijital içerik üretimi ile merkezli yayınları keskin bir şekilde ayırmaya karar vermişti.
Fakat yapılan son açıklamalara göre şirketin satışa açık olduğu bildirildi. Bununla birlikte Paramount Skydance, Comcast gibi başka medya devleri WBD’yi satın almak için harekete geçti. Çıkan son haberlere göre Netflix de bu yarışa katıldı. Ancak dijital platform savaşlarının en büyük kazananı konumundaki Netflix’in durumu biraz daha farklı.
Netflix’in WBD’nin sadece “stüdyo” ve “streaming” birimini satın almak için aktif olarak araştırma yaptığı biliniyor. Hatta Netflix’in bu süreç için bir finansal danışman tuttuğu ve gerekli finansal bilgilere erişim sağmak için de yatırım bankası Moelis & Co ile anlaştığı bildiriliyor.
Netflix’in bu ilgisinin arkasında piramidin tepesindeki yerini sağlamlaştırma isteği olduğu belli. Kurulduğundan beri eski medya ağlarından kaçan Netflix’in pazardaki payını artırmak ve diğer dijital platformlarla aradaki farkı daha da açmak için WBD çatısı altındaki HBO, HBO Max, Warner Bros. Television, DC Comics ve Harry Potter gibi markalara göz diktiği de aşikâr.
Gelin, hem MTV’nin kapanma sürecine hem de yapay zekâ araçlarının gelişmesiyle birlikte dijital içerik üretiminin gittiği yere biraz daha yakından bakalım.
Karşıt Kültüre Verilen Zarar ve Değişen İzleme, Dinleme Alışkanlıkları
Paramount Global, 31 Aralık 2025 itibarıyla MTV Music, MTV 80s, MTV 90s, Club MTV ve MTV Live kanallarını kapatacak. Ekonomik bir kriz döneminde maliyet düşürme önlemlerinin bir parçası olarak alınan bu karar, bir yanıyla finansal bir gerçekliğe işaret ediyor. Fakat bu karar asıl olarak geleneksel medyanın ve TV ağlarının çöküşünü de anlatıyor. Artık TV kanalları eskiyi temsil ediyor ve dijital platformlar ile rekabet edemiyor.
Ancak MTV özelinde, konuyu başa sardığımızda karşımıza farklı bir okuma çıkıyor. 24 saat müzik yayını fikri ile yola çıkan MTV, çok kısa bir sürede dünyaya yayıldı ve popüler kültürü inşa etmeye başladı. Doğrusu o dönem için hayli yenilikçi olan MTV, yarattığı video klip estetiği ile radyoların yerini aldı.
Özellikle Michael Jackson’ın “Thriller” ya da Madonna’nın “Like a Prayer” klipleri MTV çılgınlığını dünyaya taşıyan ve tabuları yıkan görsel araçlardı. Akabinde ise Nirvana’nın Smells Like Teen Spirit, R.E.M.’in Losing My Religion, Guns N’ Roses’ın November Rain, The Cranberries’in Zombie ve No Doubt’ın Don’t Speak klipleri MTV ile özdeşleşen ikonik klipler oldu.
Bir yandan da Samuel Bayer gibi yönetmenler yaptıkları artistik kliplerle dönemin tonunu, renklerini ve estetik algılarını belirledi. İşler öyle bir hal aldı ki bir müzisyenin ya da grubun dünya çapında kitleselleşebilmesi için MTV kapısından içeri girebilmesi gerekiyordu. MTV bu dalgayı da türlere ayrılmış programlarla ve Grammy’lere rakip olarak yarattığı VMA (Video Music Awards) ile taçlandırdı.
Yalnız bu uygulamalar sistematik biçimde müziği etiketleyen, polarize eden ve karşıt kültüre zarar veren uygulamalardı. MTV; moda trendlerini ve popüler kültürü tanımlayan bir simgeye dönüşmüştü dönüşmesine ama başı da sansürle, ırkçılıkla ya da homo/transfobi ile dertteydi. Neticede beyaz Amerika’yı temsil etmeyen ve ana akım kodlara uymayan hiçbir şey MTV ekranlarında yayınlanmıyordu.
Sosyal medya çağının başlangıcı, dijital platformların yükselişi ve streaming hizmetlerinin gelişimi ile izleme/dinleme alışkanlıkları keskin bir biçimde değişti. Öyle ki yeni neslin en önemli müzik keşfetme aracı artık TikTok. Dolayısıyla konvansiyoneli temsil eden MTV gibi TV ağları dijital dünyanın çok gerisinde kaldı ve tarih olmaktan kaçamadı.
Algoritmalar ve Yapay Zekâ Çağında İçerik Kavramı
“Brain rot” ya da “beyin çürümesi” günümüzün en sık kullanılan kavramlarından biri konumunda. Oxford Sözlüğü tarafından 2024’ün kelimesi olarak seçilen “brain rot”, dijital dünyaya aşırı maruz kalmanın zihnimizde yarattığı psikolojik ve bilişsel etkileri ifade ediyor.
Dijital dünyadaki enformasyon bombardımanı, zihinlerimizi sürekli uyarıyor ve tükenmişliğe, geride kalma hissine yol açıyor. Ancak bundan daha önemlisi düşük kaliteli, “çöp” olarak tanımlayabileceğimiz internet içeriklerinin üzerimizde yarattığı hasar. Özellikle yapay zekâ araçlarının kullanımıyla öne çıkan beyin çürüten içerikler, algoritma tuzakları olarak dikkat çekiyor. Dezenformasyon ve manipülasyon ile yayılan bu içerikler, internet kullanıcılarının farkında olmadan saatlerce tükettikleri bir yığına dönüşüyor.
Buradan dijital platformlara geçecek olursak, bu algoritmalara dayalı içerik dönüşümü elbette her türlü sanatsal üretimi etkiliyor. Bu içerik dönüşümünü en iyi gören dijital platformların başında ise Netflix geliyor. Hatta öyle ki Netflix CEO’su Ted Sarandos’un geliştirdiği algoritma modelleri bulunuyor. Bu modeller ile izleyicilerin hangi programları, serileri, filmleri izlemek isteyeceği, onları üretmeden çok önce tahmin ediliyor. Tabii bir yandan da sürekli güncellenen metrik verileri ile abonelerin izleme davranışlarını belirliyorlar.
Artk tüketicinin ihtiyaç ve isteklerinin önceliklendirildiği bir anlayış var. Akışa odaklanan bu anlayış, kolay, hızlı ve unutmaya dayalı tüketimi de bir çığ gibi büyütüyor. Dijital platformların aboneliklerine baktığımızda da Netflix’in hâlâ büyüme aşamasında olduğunu görüyoruz. 2025 verilerine göre Netflix’in abone sayısı 301 milyonu aşmış durumda. En yakın takipçisi Prime Video’nun 128 milyon, Disney+’ın 127 milyon, HBO Max’in ise 125 milyon civarında abonesi bulunuyor.
Yani Netflix’in dijital platformlar nezdinde tartışmasız bir dominasyonu mevcut. Ayrıca bu verilerde öne çıkan bir başka unsur da Netflix kullanıcılarının çoğunluğunu Y ve Z kuşağının oluşturması. Dolayısıyla genç kuşakları elinde tutan Netflix, reklam gelirlerini de her geçen gün artırıyor.
Durum böyleyken, bir de Netflix’in WBD’nin “stüdyo” ve “streaming” birimini satın aldığını düşünün. Yaşanılan küresel ekonomik krizin getirisi ve piyasa şartlarından ötürü dev medya şirketleri bu tür birleşmelerle ayakta kalabiliyor ya da batmaktan kurtulabiliyor. Tabii bu durum da tekelleşmenin önünü açıyor.
Sonuçta mecralar ve mesajlar değişiyor, yenileniyor ama olan yine kurulan egemenliğin karşısında durmaya çalışan karşıt kültürlere oluyor. Efsane iletişim kuramcısı Marshall McLuhan’ın da belirttiği üzere “araç sadece mesajın taşıyıcısı rolünü üstlenmez. O belki de mesajdan daha çok insanların düşünce yapılarını ve algılayışlarını değiştirir. Algımızı şekillendirir ve belki de algımızı başka formlara sokar.”
